Ως γνωστόν, η ανάπτυξη στο β΄ τρίμηνο του χρόνου επιβραδύνθηκε στο 1,7%, από 2,2% το πρώτο τρίμηνο του χρόνου, λόγω και της αβεβαιότητας που δημιούργησαν οι δασμοί Τραμπ, αλλά και η κρίση της Μέσης Ανατολή μεταξύ Ισραήλ και Ιράν, η οποία τελείωσε τον Ιούνιο. Παρ’ όλα αυτά, το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, μετά τη σχετική ανακοίνωση της ΕΛ.ΣΤΑΤ. για τα στοιχεία του 2ου τριμήνου, έμεινε σταθερό στη θέση του ότι ο στόχος για την ανάπτυξη παραμένει στο 2,3%, αφού η οικονομία θα ξεδιπλώσει τη δυναμική της στο δεύτερο μισό του 2025.
Είναι σαφές ότι το ΥΠΕΘΟ ελπίζει σε καλύτερες μέρες στις εξαγωγές, στην αύξηση της ιδιωτικής κατανάλωσης και των επενδύσεων, ειδικά αυτών που χρηματοδοτούνται από το ΤΑΑ , αφού το πρόγραμμα διανύει το τελευταίο 12μηνο εφαρμογής του, και ελληνική πλευρά ξεκαθαρίζει σε όλους τους τόνους ότι δεν προτίθεται να χάσει ούτε ένα ευρώ. Με δεδομένο ότι οι εξαγωγές θα υποστούν τις συνέπειες της επιβράδυνσης της ευρωζώνης, η ελπίδα βασίζεται στις εξαγωγές υπηρεσιών, και ειδικά στον τουρισμό, ο οποίος καταγράφει μια επιβράδυνση μέχρι και το τέλος Ιουνίου. Οι προσδοκίες για επιτάχυνση συγκεντρώνονται χρονικά από τον Σεπτέμβριο μέχρι και τα μέσα Νοεμβρίου, οπότε και θα κλείσει η φετινή σεζόν, που συμπίπτει με την περίοδο κατά την οποία η Ελλάδα υποδέχεται τον τουρισμό υψηλού εισοδήματος.
Η δεύτερη παράμετρος του ΑΕΠ που θα πρέπει να επιταχύνει τον ρυθμό αύξησης από το 1% του πρώτου τριμήνου είναι η ιδιωτική κατανάλωση. Σε αυτό θα βοηθήσουν τα μέτρα ύψους 1,1 δισ. ευρώ τα οποία θεσμοθετήθηκαν τον Απρίλιο και θα εφαρμοστούν για πρώτη φορά τον Νοέμβριο. Τα μέτρα αυτά αφορούν:
-Την επιστροφή ενός από τα 12 ενοίκια για περίπου 950.000 ελληνικά νοικοκυριά.
-Την καταβολή επιδόματος 250 ευρώ για συνταξιούχους πάνω από 65 ετών με χαμηλά και μεσαία εισοδήματα.
Τα δύο αυτά μέτρα, συνολικού κόστους 1,1 δισ. ευρώ, θεωρείται ότι θα κατευθυνθούν στο σύνολό τους στην ενίσχυση της ιδιωτικής κατανάλωσης.
Επίσης, από τον επόμενο μήνα θα ολοκληρωθεί η αναμόρφωση του μισθολογίου των στελεχών των Ενόπλων Δυνάμεων και των Σωμάτων Ασφαλείας, με πρόσθετη δαπάνη που θα φτάσει τα 154 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα 77 εκατ. ευρώ προήλθαν από την αναθεώρηση των δαπανών κυρίως των Ενόπλων Δυνάμεων.
Η 3η παράμετρος στην οποία συγκεντρώνονται οι περισσότερες προσδοκίες για την επιτάχυνση της ανάπτυξης είναι οι επενδύσεις, και ειδικότερα οι δημόσιες επενδύσεις, οι οποίες φέτος θα φτάσουν τα 14,6 δισ. ευρώ. Από το ποσό αυτό απομένουν κονδύλια ύψους περίπου 7 δισ. ευρώ να περάσουν στην αγορά μέχρι και το τέλος του χρόνου. Ειδικότερα, ο στόχος για την απορρόφηση πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας για φέτος είναι 4,9 δισ. ευρώ, από τα οποία μέχρι τώρα έχουν απορροφηθεί 2,1 δισ. ευρώ.
Τέλος, με βάση εκτιμήσεις φορέων του ΥΠΕΘΟ, μέχρι και το τέλος του χρόνου αναμένεται να ολοκληρωθούν νέες ιδιωτικές επενδύσεις ύψους 1-1,2 δισ. ευρώ σε real estate, στο πλαίσιο του θεσμού της Golden Visa.
Ταχύτερη μείωση του χρέους
Στο μεταξύ, μόνο από την αναβάθμιση της οικονομίας στην επενδυτική βαθμίδα (ΒΒΒ-) και στη συνέχεια ΒΒΒ, αλλά και τη στάση των αγορών, οι οποίες τιμολογούν τα ελληνικά ομόλογα σε ακόμα ανώτερη βαθμίδα, υπολογίζεται ότι η Ελλάδα κερδίζει κάθε χρόνο από 800 εκατ. έως και 1 δισ. ευρώ σε σύγκριση με την περίοδο εκτός της επενδυτικής βαθμίδας.
Τα χρήματα αυτά ελαφρύνουν τις δαπάνες για τόκους και γίνονται δημοσιονομικός χώρος για νέες ελαφρύνσεις και επενδύσεις. Βασική προϋπόθεση για την επίτευξη των στόχων θα είναι η συνέχιση της ανάπτυξης της οικονομίας με ρυθμό στο 2% (που είναι ο στόχος του ΥΠΕΘΟ) ή και υψηλότερο και η επίτευξη πρωτογενών πλεονασμάτων πάνω από 2% του ΑΕΠ, που θα μειώνουν «αυτόματα» σε ετήσια βάση το χρέος κατά 4,5% του ΑΕΠ.
Συγκεκριμένα, και φέτος το πρωτογενές πλεόνασμα αναμένεται να ξεπεράσει το 4% του ΑΕΠ, έναντι επίσημου στόχου για πλεόνασμα 3,2% του ΑΕΠ, ενώ και το δημοσιονομικό πλεόνασμα θα ξεπεράσει το 1% του ΑΕΠ, έναντι πρόβλεψης για πλεόνασμα 0,7% του ΑΕΠ. Βοήθεια στη μείωση του χρέους αναμένεται να προσφέρει και ο υψηλότερος του προβλεπόμενου πληθωρισμός. Με αυτά τα δεδομένα, το χρέος θα μειωθεί φέτος στο 146% του ΑΕΠ, από 153,6% που έκλεισε το 2024, περίπου 1,6% χαμηλότερα από ό,τι είχε υπολογιστεί αρχικά.
