Πώς αξιολογούν οι πολίτες την κυβέρνηση και τα κόμματα της αντιπολίτευσης; Ποια αποδοχή και τύχη μπορεί να έχουν τα «υπό κατασκευή» κόμματα των Αλέξη Τσίπρα, Αντώνη Σαμαρά και Μαρίας Καρυστιανού, αν τελικά κατέλθουν στον στίβο της πολιτικής; Σε όλα αυτά τα ερωτήματα απαντάει η δημοσκόπηση της «Palmos Analysis» για τον «Ελεύθερο Τύπο».
Δύο πραγματικότητες
Για έναν ακόμα μήνα το πολιτικό σκηνικό μοιάζει αμετάβλητο και χωρισμένο σε δυο διαφορετικές πραγματικότητες. Η κυριαρχία του Κυριάκου Μητσοτάκη και της Ν.Δ. είναι αδιαμφισβήτητη, ενώ η αντιπολίτευση παραμένει κατακερματισμένη και όλα δείχνουν -όπως είχαμε σημειώσει και παλαιότερα- πως στον δρόμο προς τις εκλογές θα δούμε κάτι που δεν έχει ξανασυμβεί στα χρονικά της μεταπολίτευσης: μια διπλή μάχη, η Ν.Δ. να έχει ως στόχο να επιτύχει την αυτοδυναμία, η οποία θα της δώσει μια τρίτη κυβερνητική θητεία και, τουλάχιστον, τρία κόμματα να προσπαθούν να σκαρφαλώσουν στη δεύτερη θέση, ώστε να γίνουν αξιωματική αντιπολίτευση.
Στην πρόθεση ψήφου η Ν.Δ. συγκεντρώνει 23%, το ΠΑΣΟΚ 9,5%, τα ΚΚΕ 7,9%, η Ελληνική Λύση 7,6%, η Πλεύση Ελευθερίας 7,4%, η Φωνή Λογικής 4%, ο ΣΥΡΙΖΑ 3,7%, το Μέρα25 και η Νίκη 2,7%. Εντυπωσιακό εύρημα είναι πως η «γκρίζα ζώνη» φτάνει στο 23,6%, με τους αναποφάσιστους να βρίσκονται στο υψηλό 16,8%.
Σύμφωνα με τη μέτρηση της «Palmos Analysis» στην εκτίμηση της εκλογικής επιρροής η Ν.Δ. δείχνει να κλειδώνει το 30% -φτάνει στο 30,1%- και προηγείται με 17,7 μονάδες του ΠΑΣΟΚ που συγκεντρώνει μόλις 12,4%. Τι δείχνουν αυτά τα ποσοστά; Πως η κυβέρνηση διατηρεί ζωντανές τις προσδοκίες για την επίτευξη αυτοδυναμίας, χωρίς μάλιστα να υπάρξει προσφυγή σε δεύτερες κάλπες, όπως παρουσιάζουν διάφορα σενάρια που κυκλοφορούν.
Παρά την αναμενόμενη φθορά που υπάρχει στο έβδομο έτος διακυβέρνησης, την ακρίβεια, τις αστοχίες, αλλά και τις υποθέσεις των Τεμπών και του ΟΠΕΚΕΠΕ, η Ν.Δ. πετυχαίνει κάτι που δεν έχει ξανασυμβεί στην πολιτική ιστορία της χώρας: σε λίγους μήνες, στις αρχές του 2026, θα συμπληρώσει δέκα χρόνια κυριαρχίας σε δημοσκοπήσεις και εκλογικές αναμετρήσεις. Είναι βέβαιο πως θα κερδίσει με μεγάλη διαφορά στις προσεχείς κάλπες. Στη μάχη αυτή διαθέτει συγκριτικά πλεονεκτήματα. Ηδη δείχνει να κερδίζει μονάδες από τις ενεργειακές και επενδυτικές συμμαχίες με τις ΗΠΑ, που αναβαθμίζουν τη γεωπολιτική ισχύ της χώρας.
Παράλληλα, οι αυξήσεις εισοδημάτων μέσω της δραστικής μείωσης στον φόρο εισοδήματος, που θα υλοποιηθούν τον Δεκέμβριο και τον Ιανουάριο, αναμένεται να της δώσουν έξτρα πουσάρισμα. Το στοίχημα είναι να συνεχίσει να λαμβάνει μέτρα αύξησης των αποδοχών για μισθωτούς, συνταξιούχους και επαγγελματίες και να τρέξει την υλοποίηση μεταρρυθμίσεων. Το μεγαλύτερο ατού του Κυριάκου Μητσοτάκη είναι πως ασκεί πολιτικές και μιλάει για το αύριο της Ελλάδας, ενώ η αντιπολίτευση παραμένει κολλημένη στην καταστροφολογία, στη μιζέρια, στο παρελθόν και δεν μπορεί να αρθρώσει αξιόπιστη εναλλακτική πρόταση.
Το ΠΑΣΟΚ του Νίκου Ανδρουλάκη όχι μόνο δεν μπορεί να «ξεκολλήσει τη βελόνα», αλλά δείχνει να απειλείται από το ΚΚΕ, που ανεβαίνει, την Ελληνική Λύση και την Πλεύση Ελευθερίας, ενώ κανείς δεν μπορεί να προβλέψει με σιγουριά το αν το νέο κόμμα Τσίπρα θα φτάσει σε διψήφιο ποσοστό απειλώντας τη Χαριλάου Τρικούπη.
Από εκεί και πέρα, ο ΣΥΡΙΖΑ δείχνει αρκετά πιθανό να βρεθεί εκτός Βουλής, ενώ αν και στο γκάλοπ το Μέρα25 και η Νίκη ξεπερνούν οριακά τον πήχη του 3%, δύσκολα θα αντέξουν σε ένα σκηνικό εκλογικής πόλωσης. Αρα, μπορεί στη νέα Βουλή να εισέλθουν επτά κόμματα, κάτι που μπορεί να ρίξει και τον πήχη αυτοδυναμίας για τη Ν.Δ.
Αντίπαλος
Η κυβέρνηση, λοιπόν, έχει ως κύριο αντίπαλο τη θεώρηση του 70% των πολιτών πως η χώρα κινείται προς τη λάθος κατεύθυνση, ενώ το 25% πιστεύει ότι κινείται προς τη σωστή. Βέβαια, αξίζει να θυμίσουμε ότι το 2023, όταν η Ν.Δ. πήρε 41%, το αντίστοιχο ποσοστό περί σωστής κατεύθυνσης βρισκόταν στο 36%.
Το 53% των πολιτών θεωρεί κορυφαίο πρόβλημα την ακρίβεια, το 24% τα φαινόμενα διαφθοράς, το 23% την Υγεία, το 20% τους χαμηλούς μισθούς, το 19% τη Δικαιοσύνη, το 18% την Παιδεία και το 15% το δημογραφικό. Αυτά τα στοιχεία θα μπορούσαν να οδηγήσουν την κυβέρνηση να δώσει βάρος στους αντίστοιχους τομείς, ως προς την επίλυση προβλημάτων.
Στα ποιοτικά στοιχεία της δημοσκόπησης φαίνεται πως η Ν.Δ. έχει υψηλότερα ποσοστά στα μεγάλα αστικά κέντρα (25%), χωριά και κωμοπόλεις (24%) και χαμηλότερα ποσοστά σε πόλεις της περιφέρειας (17%). Η Ν.Δ. κυριαρχεί με 36% στις ηλικίες 65+ ετών, με 25% στο 55-64, αλλά τα ποσοστά πέφτουν στο 20% στο 45-54, στο 12% στο 35-44 και στο 17% στο 17-34. Αρα, το βάρος πρέπει να πέσει στις νεότερες ηλικίες, που ζορίζονται να τα βγάλουν πέρα λόγω της ακρίβειας. Η συσπείρωση της Ν.Δ. βρίσκεται εξαιρετικά χαμηλά, στο 54%, αλλά υψηλότερα από όλα τα υπόλοιπα κόμματα -πλην ΚΚΕ-, αλλά υπάρχει και μεγάλη δεξαμενή για την κυβέρνηση στους αναποφάσιστους.
Μπροστά από Τσίπρα η Καρυστιανού, χαμηλές πτήσεις για Σαμαρά
Η δημοσκόπηση της «Palmos Analysis» επιχειρεί να διερευνήσει την πιθανότητα αποδοχής των πιθανών νέων κομμάτων Τσίπρα, Σαμαρά και Καρυστιανού. Η έκπληξη είναι πως παρά τις τελευταίες αποκαλύψεις ότι η Μαρία Καρυστιανού σχεδίαζε εδώ και αρκετό καιρό να προχωρήσει σε δημιουργία κόμματος, ίσως ακόμα και όταν γίνονταν οι συγκεντρώσεις για τα Τέμπη, εξακολουθεί να έχει υψηλότερη δυνητική ψήφο από το νέο κόμμα Τσίπρα. Το 9% δηλώνει πως θα ψηφίσει σίγουρα ένα κόμμα Καρυστιανού, το 13% πως είναι πολύ πιθανό να το ψηφίσει και το 53% πως σίγουρα δεν θα το ψηφίσει. Τα αντίστοιχα ποσοστά για τον Αλέξη Τσίπρα είναι 7%, 18% και 61%.
Σύμφωνα με έμπειρους εκλογικούς αναλυτές, αυτά τα ποσοστά δυνητικής ψήφου θα μπορούσαν να οδηγήσουν τα δυο νέα κόμματα ακόμα και σε διψήφιο ποσοστό στις κάλπες. Αντιθέτως, χαμηλές πτήσεις καταγράφει ένα πιθανό κόμμα Σαμαρά, με τα αντίστοιχα ποσοστά να βρίσκονται στο 2%, 11% και 69%, κάτι που πιθανότατα γνωρίζουν και στο επιτελείο του πρώην πρωθυπουργού και γι’ αυτό δεν φαίνεται να έχει αποφασιστεί ακόμα το αν θα κάνει το βήμα για τη δημιουργία κόμματος.
Ρευστότητα και αβεβαιότητα σε όλα τα μέτωπα
Διευθυντής Ερευνών Palmos Analysis
ΟΔΕΥΟΝΤΑΣ προς το τέλος του 2025, η δημοσκοπική αποτύπωση των κομματικών συσχετισμών αναδεικνύει τη ρευστότητα στο πολιτικό σκηνικό και εντείνει τους προβληματισμούς στα επιτελεία. Η χρονιά κλείνει, με την ακρίβεια να συνεχίζει να κυριαρχεί ως το σημαντικότερο πρόβλημα στη χώρα, καθώς αναφέρεται από το 53% των πολιτών (57% στην έρευνα της Palmos Analysis για τον «Ελεύθερο Τύπο» στο τέλος του 2024). Παράλληλα, όμως, ανεβαίνει στη δεύτερη θέση των αναφορών για τα προβλήματα στη χώρα η διαφάνεια/διαφθορά (24% από 13% πέρυσι), καθώς η υπόθεση ΟΠΕΚΕΠΕ συνεχίζει να κυριαρχεί στη δημοσιότητα. Ο συνδυασμός αυτός (ακρίβεια και διαφθορά) είναι ιδιαίτερα προβληματικός για την κυβέρνηση: ακόμα κι αν ο ισχυρισμός ότι η ακρίβεια είναι παγκόσμιο φαινόμενο έχει βάση, φαινόμενα τύπου ΟΠΕΚΕΠΕ δεν μπορούν προφανώς να αποδοθούν σε εξωτερικούς παράγοντες. Και η πίεση στο πορτοφόλι του νοικοκυριού, σε συνδυασμό με την αίσθηση ότι κάποιοι πλουτίζουν από τη διασπάθιση δημόσιου χρήματος, μετατρέπει τη δυσαρέσκεια σε οργή. Σαν συνέπεια, το 70% δηλώνει ότι η χώρα πηγαίνει προς τη λανθασμένη κατεύθυνση (58% πέρυσι).
ΣΕ ΑΥΤΟ το πλαίσιο, είναι αξιοσημείωτο ότι η Νέα Δημοκρατία βρίσκεται στο 30,1% σε επίπεδο εκτίμησης εκλογικής επιρροής (με μικρή πτώση από το 31,3% στο τέλος του 2024). Μια ματιά στην αποτύπωση των συσχετισμών -στην πλευρά της αντιπολίτευσης- αρκεί για να εξηγήσει γιατί η Νέα Δημοκρατία εξακολουθεί, παρά τη φθορά και τη δυσαρέσκεια, να κυριαρχεί δημοσκοπικά. Το ΠΑΣΟΚ βρίσκεται σχεδόν 4 μονάδες χαμηλότερα στην εκτίμηση εκλογικής επιρροής σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο πέρυσι, ο ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. παλεύει με την εκλογική επιβίωση έχοντας χάσει σχεδόν τη μισή του δύναμη από πέρυσι, ενώ Ελληνική Λύση, ΚΚΕ και Πλεύση Ελευθερίας έχουν σταθεροποιηθεί κοντά σε διψήφια ποσοστά εκτίμησης εκλογικής επιρροής.
ΜΕΣΑ ΣΕ ΑΥΤΟ το σκηνικό, η πιθανή δημιουργία νέων κομμάτων, που συζητείται όλο και πιο έντονα το τελευταίο διάστημα, επιτείνει την αβεβαιότητα για τη διαμόρφωση του πολιτικού σκηνικού εν όψει της επόμενης εκλογικής αναμέτρησης. Ο κ. Τσίπρας διατηρεί σημαντική ζώνη επιρροής που φαίνεται να φθάνει έως το 21% (με το 7% να δηλώνει ότι θα τον ψήφιζε σίγουρα), χωρίς αυτό να σημαίνει ότι αυτό θα είναι και το ποσοστό που θα λάβει ένα κόμμα υπό τον τέως πρωθυπουργό, όταν και εφόσον δημιουργηθεί και φθάσει στην κάλπη. Σε κάθε περίπτωση, όμως, μια τέτοια εξέλιξη θα επηρεάσει σημαντικά τους κομματικούς σχηματισμούς, από το Κέντρο και αριστερά: προς τον κ. Τσίπρα «γλυκοκοιτάζουν» περίπου 2 στους 3 ψηφοφόρους του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. του 2023 και 1 στους 5 του ΠΑΣΟΚ. Η Νέα Δημοκρατία φαίνεται πιο «θωρακισμένη» απέναντι σε ένα πιθανό νέο κόμμα Τσίπρα: μόλις το 1% των ψηφοφόρων της του 2023 δηλώνουν ότι θα το ψήφιζαν σίγουρα και το 8% ότι πολύ πιθανά θα το ψήφιζαν.
Η ΑΠΗΧΗΣΗ ενός πιθανού νέου κόμματος από τον πρώην πρωθυπουργό κ. Σαμαρά είναι σαφώς πιο περιορισμένη: η ζώνη επιρροής βρίσκεται στο 13%, αλλά μόλις το 2% δηλώνει ότι θα το ψήφιζε σίγουρα. Μάλιστα, η διείσδυση στο εκλογικό κοινό της Νέας Δημοκρατίας του 2023 βρίσκεται στο ίδιο, σχετικά περιορισμένο επίπεδο: η ζώνη επιρροής φθάνει το 15% και μόλις το 2% δηλώνει ότι θα το ψήφιζε σίγουρα. Σε κάθε περίπτωση, όμως, η εμφάνιση ενός τέτοιου κόμματος είναι ικανή να αναδιατάξει τους συσχετισμούς στον χώρο δεξιά της Νέας Δημοκρατίας, αλλά και να της στερήσει ένα μικρό μα πολύ κρίσιμο ποσοστό στην προσπάθειά της να διεκδικήσει μια τρίτη, αυτοδύναμη θητεία.
ΤΟ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟ ερωτηματικό είναι η επιρροή και η εξέλιξη ενός κόμματος υπό την κ. Καρυστιανού. Εδώ τα νερά είναι πλήρως αχαρτογράφητα: δεν υπάρχει ιδεολογικό-πολιτικό στίγμα, δεν υπάρχει πολιτικό παρελθόν, δεν υπάρχει καμιά αντιστοίχιση με κοινωνικές ή πολιτικές ομάδες. Ισως έτσι εξηγείται ότι η ζώνη επιρροής ενός τέτοιου εγχειρήματος, όπως καταγράφεται σήμερα, είναι σαφώς μεγαλύτερη από εκείνες των πιθανών κομμάτων Τσίπρα και Σαμαρά (27%, με το 9% να δηλώνει ότι θα το ψήφιζε σίγουρα), καθώς διεισδύει σε όλους τους κομματικούς χώρους, με έμφαση στις μεσαίες-δυναμικές ηλικίες (35-54 ετών) και σε πολίτες με υψηλότερη μόρφωση. Ωστόσο, οποιαδήποτε απόπειρα εκτίμησης της πορείας ενός τέτοιου εγχειρήματος είναι εξαιρετικά επισφαλής: αν και εφόσον εμφανιστεί, τα δεδομένα μπορούν να αλλάξουν ριζικά.
