Τα κλειδιά
Αναλυτικά, σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου 6 του άρθρου 15 του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος (ν. 4172/2013), που ισχύουν και για το φορολογικό έτος 2025 (για τις φορολογικές δηλώσεις που θα υποβάλουμε το 2026):
1 Κάθε φορολογούμενος που είναι μισθωτός, συνταξιούχος, κατά κύριο επάγγελμα αγρότης ή αυτοαπασχολούμενος, καθώς και κάθε φορολογούμενος με εισοδήματα από ενοίκια ακινήτων πρέπει να έχει πραγματοποιήσει έως το τέλος του τρέχοντος έτους δαπάνες για αγορές αγαθών και παροχή υπηρεσιών συνολικού ύψους ίσου με ποσοστό 30% του ετησίου ατομικού πραγματικού εισοδήματός του. Οι δαπάνες αυτές για να αναγνωριστούν θα πρέπει να εξοφληθούν με πιστωτικές ή χρεωστικές κάρτες ή με άλλα ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής (προπληρωμένες κάρτες, πληρωμές μέσω e-banking κ.λπ.) και να έχουν εκδοθεί γι’ αυτές και οι σχετικές αποδείξεις λιανικών συναλλαγών.
2 To ανώτατο όριο του ποσού των δαπανών που πρέπει να έχουν εξοφληθεί έως το τέλος του τρέχοντος έτους με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής ανέρχεται σε20.000 ευρώ.
3 Οσοι φορολογούμενοι θα έχουν πραγματοποιήσει εντός του 2025 δαπάνες για πληρωμές φόρου εισοδήματος φυσικών προσώπων και ΕΝΦΙΑ, για τοκοχρεολυτικές δόσεις δανείων και για ενοίκια, οι οποίες υπερβαίνουν αθροιστικά το 60% του ετησίου πραγματικού εισοδήματος πρέπει να καλύψουν ποσοστό όχι 30% αλλά 20% του ετησίου πραγματικού εισοδήματος με δαπάνες για αγορές αγαθών και παροχή υπηρεσιών εξοφληθείσες με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής. Προϋπόθεση όμως για να ισχύσει αυτό το μειωμένο ποσοστό είναι οι δαπάνες για φόρους, δάνεια και ενοίκια να έχουν εξοφληθεί με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής.
4 Σε κάθε φορολογούμενο του οποίου έχει κατασχεθεί τραπεζικός λογαριασμός, το απαιτούμενο όριο δαπανών περιορίζεται κατ΄ ανώτατο όριο στις 5.000 ευρώ.
5 Στις δαπάνες που λαμβάνονται υπόψη για την κάλυψη ποσοστού έως 30% του ετησίου πραγματικού εισοδήματος περιλαμβάνονται τα περισσότερα από τα καθημερινά, μηνιαία και ετήσια έξοδα κάθε νοικοκυριού, όπως οι δαπάνες για αγορές τροφίμων, ποτών, ρούχων, παπουτσιών, κλινοσκεπασμάτων, χαρτικών ειδών, τσιγάρων, ειδών υγιεινής και καθαριότητος, για αγορές ηλεκτρικών, ηλεκτρονικών συσκευών, επίπλων και άλλων διαρκών ειδών οικιακής χρήσης, οι δαπάνες για παντός είδους υπηρεσίες επισκευών, καθώς και τα έξοδα για πληρωμές λογαριασμών ΔΕΚΟ και κοινοχρήστων, για δίδακτρα, νοσήλια και ασφάλιστρα. Εξαιρούνται οι πληρωμές για ενοίκια, δάνεια, φόρους και τέλη υπέρ του Δημοσίου, καθώς και οι δαπάνες για αγορές ακινήτων, αυτοκινήτων, δικύκλων (πλην ποδηλάτων), σκαφών, αεροπλάνων, αεροσκαφών, αποταμιευτικών και επενδυτικών προϊόντων (μετοχών, ομολόγων κ.λπ.).
6 Ειδικά οι δαπάνες για ιατρικές επισκέψεις υπολογίζονται εις διπλούν για την κάλυψη του 30% του εισοδήματος. Συγκεκριμένα, λαμβάνονται υπόψη στο 200% της αξίας τους οι δαπάνες για την καταβολή αμοιβών σε ιατρούς, οδοντίατρους, ορθοδοντικούς, οστεοπαθητικούς, χειροπράκτες, οφθαλμίατρους, χειροποδιστές και ποδολόγους.
7 Κάθε φορολογούμενος ο οποίος δεν θα καταφέρει να πραγματοποιήσει το απαιτούμενο συνολικό ποσό ηλεκτρονικών πληρωμών δαπανών, θα είναι εκτεθειμένος στον κίνδυνο να φορολογηθεί με 22% για το «ακάλυπτο» ποσό. Π.χ. σε περίπτωση που το ετήσιο ατομικό εισόδημα ενός φορολογούμενου ανέρχεται σε 10.000 ευρώ και το ποσοστό που πρέπει να καλύψει είναι 30%, το απαιτούμενο ποσό δαπανών έτους 2025 ανέρχεται σε 3.000 ευρώ (30% των 10.000 ευρώ). Αν ο φορολογούμενος που έχει αυτό το εισόδημα πραγματοποιήσει συνολικό ποσό ηλεκτρονικών πληρωμών δαπανών 1.000 ευρώ, τότε κινδυνεύει να χρεωθεί με επιπλέον φόρο 22% επί της «ακάλυπτης» διαφοράς των 2.000 ευρώ, δηλαδή με επιπλέον 440 ευρώ (2.000 ευρώ Χ 22%).
8 Tα αποδεικτικά στοιχεία για την εξόφληση των καταναλωτικών δαπανών με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής τα έχουν στη διάθεσή τους οι τράπεζες, οι οποίες κάθε χρόνο λίγο πριν την υποβολή των φορολογικών δηλώσεων, ενημερώνουν την ΑΑΔΕ για τα ακριβή ποσά ηλεκτρονικών πληρωμών που έκανε κάθε φορολογούμενος το εκάστοτε προηγούμενο έτος. Ετσι, κατά την υποβολή των φορολογικών δηλώσεων τα ποσά αυτά είναι ήδη προσυμπληρωμένα στους σχετικούς κωδικούς του βασικού φορολογικού εντύπου Ε1 (049 και 050 του πίνακα 7). Ως εκ τούτου κατά την υποβολή της φορολογικής δήλωσης για τα εισοδήματα του 2025, η οποία θα γίνει μέσα στο 2ο τρίμηνο του 2026, κάθε φορολογούμενος θα μπορεί να πληροφορηθεί μέσα από την ηλεκτρονική πλατφόρμα υποβολής φορολογικών δηλώσεων τα ποσά τα οποία έχει πληρώσει με ηλεκτρονικά μέσα. Τα σχετικά ποσά ανά τράπεζα θα είναι αναρτημένα σε πληροφοριακό πίνακα που θα αναδύεται στην φόρμα συμπλήρωσης της δήλωσης, το δε συνολικό ποσό των δαπανών αυτών, όπως ήδη αναφέραμε, θα έχει προσυμπληρωθεί από την ΑΑΔΕ στον κωδικό 049 ή 050 της φορολογικής δήλωσης.
9 Αν το άθροισμα των ποσών που θα έχουν κοινοποιήσει οι τράπεζες στην ΑΑΔΕ δεν καλύπτει το 30%, ο φορολογούμενος έχει δικαίωμα να τροποποιήσει το προσυμπληρωμένο ποσό που θα αναγράφεται στο σχετικό κωδικό της δήλωσής του (049 ή 050 του πίνακα 7) δηλώνοντας ένα μεγαλύτερο ποσό που αντιστοιχεί στο 30% του εισοδήματός του. Ετσι, θα αποφύγει την επιπλέον χρέωση με 22% επί της ακάλυπτης διαφοράς. Για την διαφορά όμως αυτή (μεταξύ του αθροίσματος των ποσών που θα έχουν κοινοποιήσει οι τράπεζες και του ποσού που θα έχει αναγράψει στον κωδικό αυτόν) – η οποία μπορεί να οφείλεται στο γεγονός ότι κάποιες δαπάνες που έγιναν με ηλεκτρονικά μέσα δεν θα έχουν αποσταλεί στην ΑΑΔΕ από τις τράπεζες -ο φορολογούμενος θα πρέπει να έχει μεριμνήσει ώστε να έχει στη διάθεσή του τα απαιτούμενα δικαιολογητικά, δηλαδή τις χάρτινες αποδείξεις πραγματοποίησης των δαπανών και τα χαρτάκια που αποδεικνύουν την πληρωμή μέσω POS ή αντίγραφα κινήσεων πιστωτικών ή χρεωστικών καρτών του, ώστε να μπορεί να προσκομίσει τα δικαιολογητικά αυτά σε περίπτωση που κληθεί για έλεγχο από την αρμόδια φοροελεγκτική υπηρεσία.
Ποιες κατηγορίες εξαιρούνται από το μέτρο
10 Από την υποχρέωση να καλύψουν το 30% του ετησίου πραγματικού εισοδήματος με δαπάνες αγοράς αγαθών και παροχής υπηρεσιών εξοφληθείσες με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής εξαιρούνται πλήρως:
* Φορολογούμενοι 70 ετών και άνω.
* Ατομα με ποσοστό αναπηρίας 80% και άνω.
* Φορολογούμενοι που βρίσκονται σε δικαστική συμπαράσταση.
* Φορολογικοί κάτοικοι της Ε.Ε. ή του ΕΟΧ, που υποχρεούνται σε υποβολή δήλωσης στην Ελλάδα.
* Δημόσιοι λειτουργοί και δημόσιοι υπάλληλοι που υπηρετούν στην αλλοδαπή, καθώς και φορολογικοί κάτοικοι Ελλάδας που διαβιούν ή εργάζονται στην αλλοδαπή.
* Ανήλικοι που υποχρεούνται σε υποβολή δήλωσης φορολογίας εισοδήματος.
* Oι υπηρετούντες την υποχρεωτική στρατιωτική τους θητεία.
* Φορολογούμενοι που κατοικούν μόνιμα σε χωριά με πληθυσμό έως 500 κατοίκους και σε νησιά με πληθυσμό κάτω των 3.100 κατοίκων, σύμφωνα με την τελευταία απογραφή, εκτός αν πρόκειται για τουριστικούς τόπους.
* Οι φορολογούμενοι που είναι δικαιούχοι Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης (ΚΕΑ).
* Οι φορολογούμενοι που βρίσκονται σε κατάσταση μακροχρόνιας νοσηλείας (πέραν των 6 μηνών).
* Όσοι διαμένουν σε οίκο ευγηρίας και σε ψυχιατρικό κατάστημα.
* Οι φυλακισμένοι.
Τα πρόστιμα
Αξίζει να σημειωθεί ότι, σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία από την υποβολή των δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων την περίοδο 2019-2024 (για τα εισοδήματα των φορολογικών ετών 2018-2023), το ποσό των πρόσθετων φόρων που πλήρωσαν τη συγκεκριμένη περίοδο όσοι φορολογούμενοι δεν κάλυψαν με ηλεκτρονικές πληρωμές δαπανών τα απαιτούμενα ποσοστά επί των εισοδημάτων τους αυξήθηκε σημαντικά. Συγκεκριμένα, ενώ το 2019 (για το 2018) είχε ανέλθει σε μόλις 22,72 εκατ. ευρώ και το 2020 (για το 2019) είχε περιοριστεί στα 18,37 εκατ. ευρώ, τα επόμενα τέσσερα έτη – 2021, 2022, 2023 και 2024 – αυξήθηκε σε 29 εκατ. ευρώ, 58 εκατ. ευρώ, 54,48 εκατ. ευρώ και 87,21 εκατ. ευρώ, αντίστοιχα.
Εξτρα έκπτωση
Από το ετήσιο συνολικό ατομικό εισόδημα που αποκτά φέτος κάθε φυσικό πρόσωπο θα αφαιρεθεί το 30% των δαπανών που θα πραγματοποιήσει φέτος μέσω ηλεκτρονικών μεθόδων πληρωμής (πιστωτικών ή χρωστικών καρτών ή καρτών πληρωμών κ.λπ.) για να εξοφλήσει τις αμοιβές σε 20 συγκεκριμένες κατηγορίες επιτηδευματιών: σε κτηνιάτρους, υδραυλικούς, ψυκτικούς, συντηρητές θέρμανσης, ηλεκτρολόγους, σοβατζήδες, πλακάδες, λοιπά οικοδομικά επαγγέλματα, εκμεταλλευτές ταξί, κομμωτές, γραφεία κηδειών, ινστιτούτα αισθητικής, καθαρίστριες, φωτογράφους, σχολές χορού, γυμναστήρια, δικηγόρους, παιδαγωγούς, οικιακές βοηθούς και γυμναστήρια. Το συνολικό ποσό που εκπίπτει δεν μπορεί να υπερβεί τα 5.000 ευρώ. Ως εκ τούτου, με δεδομένο ότι ο ανώτατος συντελεστής του φόρου εισοδήματος φυσικών προσώπων παραμένει και για τα εισοδήματα του 2025 στο 44%, το ποσό έκπτωσης φόρου που μπορούν να καρπωθούν οι φορολογούμενοι από την εφαρμογή του μέτρου αυτού δεν μπορεί να υπερβεί τα 2.200 ευρώ.
