Δευτέρα 19.05.2025

Όταν οι εκλογές γινόντουσαν μία και έξω

Μόλις έξι χρόνια πριν, η διενέργεια διπλών εθνικών εκλογών δεν αφορούσε στα …συνήθη θαύματα- κι ας ήταν σχετικά νωπό το 2012, που έφερε τα πάνω κάτω

Τότε η Νέα Δημοκρατία υπό τον Κυριάκο Μητσοτάκη πέτυχε την πρώτη μεγάλη εκλογική νίκη και ο ΣΥΡΙΖΑ υπό τον Αλέξη Τσίπρα πέρασε στη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης- κάποιοι σημείωναν μάλιστα ότι η Κουμουνδούρου είχε υποστεί εκλογική ήττα και δεν φαντάζονταν ενδεχομένως, πόσο εκκωφαντική θα ήταν αυτή που θα ακολουθούσε, δηλαδή η διπλή του 2023.

Τι συνέβη το 2023, που από τότε μέχρι τώρα βλέπουμε να συνεχίζονται με αμείωτη ταχύτητα οι ενδιαφέρουσες αλλαγές στον εσωτερικό πολιτικό χάρτη; Δύο χρόνια πριν η Νέα Δημοκρατία διατηρούσε τα χαρακτηριστικά της απόλυτης κυριαρχίας από τις εκλογές του 2019, αλλά λόγω της απλής αναλογικής χρειάστηκε διπλές εκλογές για τις «αυτοδύναμες» προγραμματικές δηλώσεις της δεύτερης θητείας. Έγραψε στο κοντέρ σχεδόν 41%, ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ καταποντιζόταν κι ο κ. Τσίπρας παραμέριζε ανοίγοντας έναν άχαρο κύκλο διασπάσεων και σταδιακής κατάρρευσης για το κόμμα του (έγραψε το Μάιο 20% και τον Ιούνιο του ίδιου χρόνου 17,83%). Το ΠΑΣΟΚ ανέβηκε σε διψήφιο νούμερο αλλά δεν ξεπέρασε το 12% και δεν είχε ακόμη αποκτήσει την ανησυχία ενός ντέρμπι με την Πλεύση Ελευθερίας που ας σημειωθεί στις εκλογές του Μαΐου δεν κατάφερε να μπει στη βουλή με το 2,89%, αντιθέτως το πέτυχε ένα μήνα μετά στο όριο με 3,17%.

Οι κάλπες του 2023 έδωσαν στη Νέα Δημοκρατία αναμφισβήτητα τη δυνατότητα να επιταχύνει ρυθμούς και να μετατρέψει το ισχυρό αυτοδύναμο αποτέλεσμα σε μια θητεία δυναμικής διακυβέρνησης σε όλα τα πεδία και προς όφελος της πλειονότητας των πολιτών, των ευάλωτων νοικοκυριών, της μεσαίας τάξης, των νέων, των συνταξιούχων και όσων άλλων ανέμεναν προσδοκώντας σοβαρή βελτίωση του βιοτικού και επαγγελματικού τους επιπέδου. Η τραγωδία των Τεμπών δεν είχε ακόμη προκαλέσει πληγές στην εικόνα και στο εκλογικό της αποτύπωμα και στο όνομα των αναγκαίων μεταρρυθμίσεων παντού, οικοδόμησε το αφήγημα της δεύτερης θητείας. Στον ΣΥΡΙΖΑ είδαν τον …ουρανοκατέβατο Στέφανο Κασσελάκη να παίρνει τα ηνία του κόμματος και στη συνέχεια να «παραδίνονται» όλοι μαζί σε ένα σκληρό εσωκομματικό πόλεμο. Στο ΠΑΣΟΚ έτσι όπως διαμορφωνόταν το πολιτικό σκηνικό από τις κάλπες του 2023 άρχισαν να δημιουργούνται υψηλές προσδοκίες περί της ανάκτησης της πρωτοβουλίας των κινήσεων στο χώρο της κεντροαριστεράς κι ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ εκκινούσε σε μια αδιάκοπη, όπως αποδείχθηκε καθοδική πορεία.

Στις ευρωεκλογές του 2024 το προφίλ της διακυβέρνησης (και ενώ η ακρίβεια συνέχιζε να ροκανίζει το εισόδημα των πολιτών) οδήγησε στην απώλεια 13 ποσοστιαίων μονάδων τη Νέα Δημοκρατία- ήταν ένα ηχηρό μήνυμα που δεν μπορούσε, υπό κανονικές συνθήκες, να προκαλέσει μια σειρά γρήγορων και αποτελεσματικών παρεμβάσεων με στόχο την ανάκτηση του χαμένου εδάφους. Ο ΣΥΡΙΖΑ υπό τον κ. Κασσελάκη δεν ξεπέρασε το 15% αλλά αν σκεφτεί κανείς τη δημοσκοπική κατάρρευση μετά από τις ραγδαίες εξελίξεις στο εσωτερικό του (διασπάστηκε και «μοιράστηκε» στη Νέα Αριστερά και στο Κίνημα Δημοκρατίας) θα μπορούσε να χαρακτηρίσει «δυνατό» εκείνο το ποσοστό. Στι ευρωεκλογές το κόμμα της Ζωής Κωνσταντοπούλου διατήρησε τα κυβικά του, καταγράφοντας ένα 3,40%- «σήμερα κάνουμε την αρχή», είχε πει βέβαια η αρχηγός της Πλεύσης Ελευθερίας, χωρίς ωστόσο τότε να προκαλεί ιδιαίτερη «ανησυχία» στα άλλα κόμματα της αντιπολίτευσης.

Το 2024 και ακόμη περισσότερο το 2023 μοιάζει πλέον πολύ μακρινό, αφού μέσα σε δύο χρόνια, σχεδόν κανένα από τα κόμματα που βρέθηκαν στην εκλογική τους αφετηρία δεν φαίνεται να προσεγγίσει τους φιλόδοξους στόχους του- εκτός φυσικά από την Πλεύση Ελευθερίας, τα ποσοστά της οποίας εκτινάχτηκαν φέρνοντάς την δημοσκοπικά στη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης (μετά από τα πρόσφατα ογκώδη συλλαλητήρια για την τραγωδία των Τεμπών). Τι λένε λοιπόν σήμερα οι δημοσκοπήσεις; Λένε ότι μια νέα συνθήκη αρχίζει και καταγράφεται στο πολιτικό σκηνικό, όπου η κυβερνητική παράταξη ξεκινά να ανακτά το χαμένο έδαφος και να ανεβάζει τα δημοσκοπικά ποσοστά της, η Πλεύση Ελευθερίας να παγιώνεται στη δεύτερη θέση και το ΠΑΣΟΚ να συνεχίζει τις χαμηλές πτήσεις παραμένοντας στην τρίτη θέση.

Η Νέα Δημοκρατία σημειώνει συγκεκριμένα νέα άνοδο, κερδίζει σχεδόν δύο μονάδες σε ένα μήνα, φτάνει στο 30% στην εκτίμηση ψήφου και επιστρέφει επί της ουσίας στη δυναμική του περασμένου Γενάρη (πριν από τα ογκώδη συλλαλητήρια για τα Τέμπη), ενώ ο Κυριάκος Μητσοτάκης εμφανίζει χαρακτηριστικά απόλυτης κυριαρχίας καθώς στην καταλληλότητα για την πρωθυπουργία λαμβάνει 30,4% έναντι 11,3% της Ζωής Κωνσταντοπούλου. Στη δημοσκόπηση της Opinion Poll που παρουσιάστηκε τη Δευτέρα στο κεντρικό δελτίο του Action 24 καταγράφηκε τάση κατάρρευσης της εικόνας του Νίκου Ανδρουλάκη, αφού στη συγκεκριμένη ερώτηση εμφανίζεται πλέον τέταρτος, πίσω και από τον Κυριάκο Βελόπουλο- μάλιστα το ΠΑΣΟΚ παίρνει μόλις 8% στην ερώτηση «ποιο κόμμα κάνει την πιο αποτελεσματική αντιπολίτευση», τη στιγμή που η Πλεύση Ελευθερίας εξασφαλίζει ένα ισχυρό ποσοστό, της τάξεως του 20.7%.

Τόσο στο γκάλοπ της Opinion Poll, όσο και σε αυτό της ALCO φαίνεται ότι η Νέα Δημοκρατία καταφέρνει να κάνει σημαντικά βήματα ανόδου, εισπράττοντας ισχυρά ποσοστά θετικής αποδοχής για το πρώτο πακέτο μέτρων που ανακοίνωσε, αμέσως μετά από το Πάσχα. Στην πανελλαδική έρευνα της Opinion Poll φαίνεται ότι αναπληρώνει το μεγαλύτερο μέρος της ζημιάς που είχε υποστεί από τα τέλη του Ιανουαρίου Κυβέρνησης- οι θετικές απόψεις ξεκινούν από το 60% και αφορούν στα μέτρα για τους συνταξιούχους και τους ενοικιαστές και φτάνουν στο 67,2% με φόντο την αύξηση των μισθών των ενστόλων.

Το 74.6% δηλώνει ότι θεωρεί τη διασφάλιση της πολιτικής σταθερότητας στην χώρα αυτή την εποχή των διεθνών αναταράξεων πολύ και αρκετά σημαντική- λίγο δηλώνει το 10.8% και καθόλου το 11.6%. Το σχετικό εύρημα δείχνει ότι το εσωτερικό πολιτικό κλίμα επηρεάζεται αρκετά από τις ραγδαίες εξελίξεις στη διεθνή κοινότητα μετά και από τις πρωτοβουλίες Τραμπ. Σε αυτήν τη συγκυρία και ενώ η κυβερνητική παράταξη ανακτά έδαφος, αναδεικνύεται η αδυναμία της Αντιπολίτευσης να αντιδράσει. Στο ερώτημα ποιο κόμμα πιστεύουν οι πολίτες ότι κάνει την πιο αποτελεσματική αντιπολίτευση , το 48.1% δηλώνει ΚΑΝΕΝΑ. Από τα κόμματα που δηλώνονται πρώτο είναι το κόμμα της Ζωής Κωνσταντοπούλου με 20.7% και ακολουθούν το ΠΑΣΟΚ με 8%, η Ελληνική Λύση με 6.6%, το Κ.Κ.Ε με 5.2% , ο ΣΥΡΙΖΑ με 3.1% , η Φωνή Λογικής με 1.4% κα.

Με τα ποσοστά που καταγράφουν τα κόμματα σήμερα στα γκάλοπ, αν γίνονταν τον επόμενο μήνα εκλογές και στο διάστημα που μεσολαβούσε δεν έρχονταν κοσμογονικές αλλαγές, η Νέα Δημοκρατία θα κατέβαινε στο πεδίο με ισχυρό προβάδισμα και χαρακτηριστικά της κυρίαρχης δύναμης στο πολιτικό σκηνικό, αλλά δεν θα εξασφάλιζε ένα αυτοδύναμο αποτέλεσμα. Θα έβγαζε 119 βουλευτές, η Πλεύση 47 και το ΠΑΣΟΚ 40. Το πρώτο κόμμα με βάση τον εκλογικό νόμο έχει να περιμένει το κλιμακωτό μπόνους (αναλόγως των ποσοστών του) και ως εκ τούτου και το «καθήκον» να ζυγίσει τους πολιτικούς συσχετισμούς και να κάνει την πρώτη κίνηση για τη δυνατότητα ή μη να σχηματίσει κυβέρνηση (συνεργασίας). Η Νέα Δημοκρατία επί του παρόντος καλεί το ΠΑΣΟΚ να πάρει θέση τι θα κάνει ως δεύτερο ή τρίτο κόμμα και όπως ήταν αναμενόμενο αποφεύγει να κρατήσει κλειστά τα χαρτιά της μέχρι να δει πως θα διαμορφωθούν οι πολιτικοί συσχετισμοί. Είναι σίγουρο ότι θα διατηρήσει στη ρητορική της το στόχο της αυτοδυναμίας ακόμη και αν εξακολουθεί να απέχει δημοσκοπικά από αυτόν. Το ΠΑΣΟΚ που είχε συνεργαστεί κυβερνητικά στο παρελθόν με τη ΝΔ, έχει δηλώσει ότι δεν πρόκειται κάτι τέτοιο να επαναληφθεί- ούτε έχει πάντως μέχρι τώρα στραφεί στο «ζέσταμα» για μετεκλογική συνεργασία με τον ΣΥΡΙΖΑ και τη Νέα Αριστερά (άλλωστε τα ποσοστά τους δε επιτρέπουν πολλά μετεκλογικά σενάρια διακυβέρνησης ετούτη την ώρα).

Είναι προφανές ότι οι διπλές εκλογές είναι κάτι που κάθε άλλο παρά αποκλείεται να συμβεί το 2027 ή και νωρίτερα. Συνέβη το 2023 λόγω τη απλής αναλογικής (11 χρόνια μετά από το 2012 με τι γνωστές εκλογικές «ανατροπές») – είναι πολύ πιθανό να συμβεί και στον επόμενο τόνο, με τη Νέα Δημοκρατία να ελπίζει στην αυτοδυναμία, μη έχοντας απέναντί της έναν ισχυρό εναλλακτικό πόλο διακυβέρνησης παρά τη δική της φθορά. Στην πολιτική βέβαια, η κάθε επόμενη μέρα είναι μια διαφορετική μέρα- και αυτό επικαλούνται όσοι θέλουν τουλάχιστον να κερδίσουν χρόνο…

πηγή: protothema
αρθρογράφος: Φώφη Γιωτάκη
Array

ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ