Πέμπτη 13.02.2025

Στις κατσαρόλες της Λήμνου από το 1890: Άφκος, η φάβα του νησιού

Ένα πολύ ενδιαφέρον αφιέρωμα, δημοσιεύει σήμερα το iefimerida.gr, με τίτλο «Ορχιδέες Σάμου, φοκάτσια Κυψέλης, άφκος (η φάβα) Λήμνου | Οι επιλογές της Κατερίνας Ι. Ανέστη».

Το άρθρο μας ταξιδεύει από την Κυψέλη της αστικής μας κληρονομιάς, στη Λήμνο, στη Σάμο, στα κεραμικά τάματα που δημιουργεί η Καμίλ από την Βουργουνδία.

Μας οδηγεί στο να γευτούμε, να μυρίσουμε, να θυμηθούμε, μέσα από την περιπλάνηση του υλικού μας πολιτισμού. 

Το κομμάτι του άρθρου που είναι αφιερωμένο στο νησί μας, καταπιάνεται με τον άφκο της Λήμνου, ένα διαμάντι της Λημνιάς γαστρονομίας και έχει τίτλο «Στις κατσαρόλες της Λήμνου από το 1890: Άφκος, η φάβα του νησιού».

Διαβάστε το:

Το ψυχανθές φυτό Lathyrus Ochrus φυτρώνει στα χώματα της Λήμνου και είναι απίστευτα απαιτητικό για τον καλλιεργητή. Υπόσχεται όμως μια ανεπανάληπτη, βαθιά ελληνική γευστική εμπειρία. Από αυτό προκύπτει ο άφκος, ας πούμε η φάβα της Λήμνου. Καλλιεργήθηκε εντατικά, μάλιστα εξάχθηκε σε μεγάλες ποσότητες στις δεκαετίες του ’60 και του ’70 όμως αργότερα ατόνησε εξαιτίας των δυσκολιών στην φροντίδα του.

Τα τελευταία δέκα χρόνια, επιστρέφει δυναμικά. Σπέρνεται σε χώματα ξερικά γύρω στα τέλη Οκτώβρη, δηλαδή σε χωράφια που ποτίζονται από το νερό της βροχής, γεγονός που δυσκολεύει την παραγωγή του τους χειμώνες που έχουμε λίγες βροχές. Αφού μαζευτεί, ξηραίνεται και μετά καθαρίζεται στο αποφλοιωτήριο περνώντας από έξι ζεύγη πετρόμυλων.

IMG 5599

Η γεύση του είναι πλούσια, ο βρασμός του δεν ταλαιπωρεί τον μάγειρά όπως συχνά συμβαίνει με την φάβα. Έχει ξεχωριστό ενδιαφέρον ότι ακόμα και τώρα η καλλιέργειά του απαιτεί να ασχοληθεί ο γεωργός προσωπικά, με χειροποίητη εργασία, χωρίς τη βοήθεια μηχανημάτων.

Ο άφκος βράζεται όπως η φάβα, σε νερό με κρεμμύδι και αλάτι. Χυλώνει μοναδικά, δίνει ένα βελούδινο ανοιχτό κίτρινο μείγμα, αρωματικό και πλούσιο, μεστό σε γεύση. Η οικογένεια Σαλαμούσα στην Λήμνο αναβιώνει την καλλιέργεια του άφκου και άλλων τοπικών ποικιλιών οσπρίων (φασόλι ασπρομύτικο, ρεβύθια, φακές) και σιτηρών (σιτάρι σκληρό και μαυραγάνι, κριθάρι Παναγιάς, πλιγούρι) με τις αρχές της βιοποικιλότητας. 

IMG 5600

Μάλιστα στην ιστοσελίδα τους θα βρείτε συνταγές για καλομαγειρεμένο άφκο, αλλά και για χούμους από άφκο με αρνίσια κεφτεδάκια.

Array

ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ