Μία από τις πιο γνωστές διαμάχες στον επενδυτικό κόσμο τα τελευταία χρόνια είναι αυτή σχετικά με το ποιος χρυσός είναι ο καλύτερος.
Ο παλαιός φυσικός κίτρινος χρυσός ή ο νέος άχρωμος ψηφιακός, το Bitcoin. Για το 2025, μέχρι τώρα τουλάχιστον, την κούρσα οδηγεί ο φυσικός χρυσός, και μάλιστα με διαφορά. Και οι δύο βρίσκονται βέβαια στις ιστορικά υψηλότερες τιμές τους, ο μεν χρυσός στο όριο των 4.000 δολαρίων/ουγγιά, το δε Bitcoin στην περιοχή των 125.000 δολαρίων.
Όμως από την αρχή της χρονιάς ο χρυσός σημειώνει άνοδο κοντά στο 53% ενώ το Bitcoin «μόνο» 33%. Αν δούμε βέβαια και τις αποδόσεις των αμέσως προηγούμενων ετών, είναι φανερό πως και οι δύο «αντίπαλοι» έχουν τραβήξει το ενδιαφέρον πάρα πολλών επενδυτών ανά τον κόσμο, με τους πιστούς των δύο αυτών επενδυτικών επιλογών να ανταμείβονται πλουσιοπάροχα.
Αφού λοιπόν και οι δύο αυτές επενδύσεις δίνουν πολύ μεγάλες αποδόσεις, ίσως δεν έχει πλέον ιδιαίτερο νόημα αυτή η «αντιπαλότητα» (ίσως να μην είχε ποτέ εδώ που τα λέμε). Αυτό που έχει σίγουρα νόημα όμως είναι η αναζήτηση των λόγων για τους οποίους υπάρχει αυτό το μεγάλο ενδιαφέρον. Δεν είναι και πολύ δύσκολο να τους βρούμε και σε έναν βαθμό είναι οι ίδιοι και για τις δύο επενδυτικές επιλογές.
Ο βασικότερος ίσως λόγος είναι πως δύο από τα πιο βασικά χαρακτηριστικά στοιχεία των παγκόσμιων χρηματιστηριακών αγορών, αλλά και της παγκόσμιας οικονομίας, των τελευταίων δεκαετιών δεν θεωρούνται πλέον δεδομένα. Η πλήρης ανεξαρτησία της αμερικανικής κεντρικής τράπεζας και η αδιαμφισβήτητη πρωτοκαθεδρία του δολαρίου ΗΠΑ στον παγκόσμιο κόσμο του συναλλάγματος.
Δεν χρειάζεται να πούμε πολλά για το θέμα της Fed, οι επιθέσεις του Αμερικανού προέδρου και των συνεργατών του προς το πρόσωπο του Τζέι Πάουελ και αρκετούς αξιωματούχους της κεντρικής τράπεζας γίνονται δημοσίως. Η ανεξαρτησία της Fed από την εκτελεστική εξουσία των ΗΠΑ δεν είναι η μόνη που απειλείται αυτή την περίοδο. Υπάρχει μία σοβαρή συζήτηση από την μεριά των συνεργατών του Αμερικανού προέδρου σχετικά με σημαντικές αλλαγές στον τρόπο λειτουργίας της και στον τρόπο με τον οποίο εκτελεί τα καθήκοντά της.
Όλα αυτά δεν είναι βέβαιο πως θα αποδειχθούν αρνητικά για την αμερικανική οικονομία, όμως δημιουργούν ένα κλίμα αβεβαιότητας που κλονίζει την εμπιστοσύνη των επενδυτών στην ικανότητα της Fed και των αξιωματούχων. Κακό στην Fed και στην εμπιστοσύνη των αγορών στην δυνατότητά της να ασκεί επιτυχώς τα εποπτικά της καθήκοντα κάνουν και διάφοροι «νεωτερισμοί» στην αμερικανική και την διεθνή χρηματοοικονομική βιομηχανία.
Αναφερόμαστε στα stablecoins, τα οποία αναπτύσσονται με γρήγορο ρυθμό και μπορεί σύντομα να ελέγχουν τρισεκατομμύρια δολάρια από τα ρευστά διαθέσιμα ιδιωτών και επιχειρήσεων στις ΗΠΑ, στο συνεχώς διευρυνόμενο μερίδιο των ιδιωτικών εταιρειών που προσφέρουν υπηρεσίες δανεισμού σε επιχειρήσεις (private credit) και στην ουσία βρίσκονται εκτός τραπεζικού συστήματος και της αυστηρής εποπτείας της Fed.
Σχετικά με το αμερικανικό δολάριο, προφανώς και εξακολουθεί να είναι το κυρίαρχο διεθνές νόμισμα αλλά είναι βέβαιο πως πάρα πολλά κράτη ανά τον κόσμο προσπαθούν να μειώσουν όσο περισσότερο μπορούν την εξάρτησή τους από αυτό. Οι κυρώσεις που επέβαλαν οι ΗΠΑ και η δυτική συμμαχία στην Ρωσία αλλά και αντίστοιχες κινήσεις τους προς άλλα κράτη, έχουν κάνει τις ηγεσίες πολλών χωρών να πεισθούν πως δεν τους συμφέρει να έχουν το μεγαλύτερο μέρος των συναλλαγματικών τους διαθεσίμων σε αμερικανικό δολάριο.
Καθώς δεν είναι πολύ εύκολο να βρεθεί κάποιο υποκατάστατο του USD, οι κεντρικές τράπεζες πάρα πολλών κρατών στον κόσμο έχουν αρχίσει εδώ και χρόνια να αγοράζουν χρυσό με σκοπό την αύξηση της συμμετοχής του στα κρατικά συναλλαγματικά διαθέσιμα.
Οι κεντρικές τράπεζες λοιπόν έχουν δώσει το σύνθημα για την ενίσχυση της παρουσίας του χρυσού στα συναλλαγματικά τους αποθέματα και οι επενδυτές που ανησυχούν για την ανεξαρτησία της Fed και το μέλλον του δολαρίου τις ακολουθούν.
Είναι απόλυτα λογικό να τους ακολουθούν και οι traders των διεθνών αγορών, οι οποίοι όπως πάντα χαίρονται πάρα πολύ όταν δουν μπροστά τους μία ισχυρή επενδυτική τάση (trend) που έχει τις προϋποθέσεις να κρατήσει χρόνια. Πώς όμως ωφελείται και το Bitcoin από την προσπάθεια επενδυτών να προστατευθούν από τους κινδύνους που προαναφέραμε;
Όπως έχει γίνει πια φανερό τα τελευταία χρόνια, η ανοδική και κυρίως ανθεκτική στις δυσκολίες πορεία του βασικότερου ψηφιακού νομίσματος έχει πείσει μεγάλο μέρος της επενδυτικής κοινότητας πως το Bitcoin αποτελεί μια πραγματική εναλλακτική ή συμπληρωματική επενδυτική λύση απέναντι στον χρυσό. Σε αυτό έχουν συμβάλλει τα μέγιστα οι εξελίξεις των τελευταίων δύο ετών στις ΗΠΑ.
Η αδειοδότηση των ETF που επενδύουν σε Bitcoin και η στροφή 180 μοιρών των εποπτικών αρχών απέναντι στην βιομηχανία crypto ήταν το σύνθημα για πολλούς επενδυτές που μέχρι τότε φοβόντουσαν να αγγίξουν το Bitcoin και τα υπόλοιπα ψηφιακά νομίσματα να επενδύσουν εκατοντάδες δισεκατομμύρια δολάρια σε αυτά. Η «αποκεντρωμένη» φύση του βασικού ψηφιακού νομίσματος και η ανεξαρτησία του από το τραπεζικό σύστημα και τις πολιτικές εξελίξεις έχει κάνει πολλούς από αυτούς τους επενδυτές να πιστεύουν πως η συμμετοχή του στα χαρτοφυλάκιά τους τα κάνει πιο ανθεκτικά απέναντι στα δύο βασικά προβλήματα που αναφέραμε προηγουμένως, δηλαδή την ανεξαρτησία της Fed και την σταδιακή μείωση της ισχύος του αμερικανικού δολαρίου. Κάτι αντίστοιχο δηλαδή με τον χρυσό.
Εκτός από τα δύο βασικά ζητήματα που θίξαμε πριν, υπάρχουν και άλλοι πολύ σοβαροί λόγοι για την συνεχή άνοδο του φυσικού και του ψηφιακού χρυσού. Η συνεχής άνοδος του επίπεδου δανεισμού των μεγαλύτερων δυτικών χωρών, με πρώτες τις ΗΠΑ, και η αδυναμία της πολιτικής εξουσίας να λάβει μέτρα για την αντιμετώπιση αυτού του προβλήματος είναι βέβαιο πως έχουν δώσει ώθηση και στις δύο αυτές επενδυτικές επιλογές. Το ίδιο έχει γίνει και με την άνοδο του επιπέδου πληθωρισμού τα τελευταία χρόνια, καθώς με αυτό υπονομεύεται η εμπιστοσύνη των πολιτών και των αγορών στα κρατικά νομίσματα. Εκτός αυτών, υπάρχει και η έκρυθμη κατάσταση σε γεωπολιτικό επίπεδο, με πολέμους να είναι σε πλήρη εξέλιξη σε διάφορα σημεία του κόσμου και τις προοπτικές λήξης τους να μην είναι πολύ θετικές.
Αρκετοί λοιπόν οι λόγοι για την άνοδο στις τιμές του χρυσού και του Bitcoin. Τις τελευταίες εβδομάδες μάλιστα προστέθηκαν και άλλοι, πολιτικού κυρίως χαρακτήρα. Το shutdown της αμερικανικής ομοσπονδιακής κυβέρνησης και η αδυναμία των δύο μεγάλων κομμάτων να συνεννοηθούν στον τομέα της δημοσιονομικής πολιτικής ήταν ένας από αυτούς. Η συνεχιζόμενη αδυναμία σχηματισμού κυβέρνησης και κατάρτισης προϋπολογισμού στην Γαλλία, την δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρωζώνης, έδωσε νέα ώθηση στα δύο αυτά «καταφύγια», όπως και η αναπάντεχη εκλογή της Sanae Takaichi στην ηγεσία του μεγαλύτερου ιαπωνικού πολιτικού κόμματος.
Η οικονομική πολιτική που αναμένεται να ακολουθήσει, θεωρείται σχεδόν βέβαιο πως θα οδηγήσει σε πιο χαλαρή δημοσιονομική πολιτική, κάτι που προκάλεσε αμέσως την πτώση του ιαπωνικού νομίσματος, την άνοδο των αξιών στα χρηματιστήρια και μία ακόμα ανοδική κίνηση στον χρυσό και το Bitcoin. Η τελευταία αυτή κίνηση έφερε τον χρυσό στην περιοχή των 4.000 δολαρίων/ουγγιά και το ψηφιακό νόμισμα πάνω από τα 125.000 δολάρια ΗΠΑ.
Όσο οι επενδυτές συνεχίζουν να βλέπουν μηνύματα για πιο χαλαρή δημοσιονομική πολιτική και αδυναμία τιθάσευσης των μεγάλων κρατικών χρεών δεν μπορούμε να αποκλείσουμε την συνέχιση της ισχυρής ανοδικής κίνησης του χρυσού και του Bitcoin. Καθώς η αβεβαιότητα σχετικά με την Fed και η απομάκρυνση πολλών κρατών από το αμερικανικό δολάριο λογικά θα είναι μαζί μας για τουλάχιστον μερικά χρόνια ακόμα, είναι εξαιρετικά πιθανόν να συνεχίσει η ροή επενδυτικών κεφαλαίων προς αυτές τις δύο αυτές επενδυτικές επιλογές.
Μόνο που πρέπει να έχουμε υπόψη μας πως η – απόλυτα βέβαιη – παρουσία κερδοσκοπικών κεφαλαίων και στην άνοδο του χρυσού και σε αυτήν του Bitcoin, σημαίνει πως στην περίπτωση ξαφνικής ισχυρής πτώσης στα διεθνή χρηματιστήρια, και τα δύο θα υποστούν ισχυρές πιέσεις και θα στενοχωρήσουν πολύ όσους έχουν ανεβεί πολύ πρόσφατα σε κάποιο από τα δύο επενδυτικά άρματα.
