Ως εδώ! Η Δημοκρατία δεν μπορεί να ανέχεται τραμπούκους!

Δεν πρόκειται για μυστήριο. Η βία στα ελληνικά πανεπιστήμια δεν είναι σκοτεινός μηχανισμός κάποιας αόρατης μειοψηφίας, ούτε απόρροια ξαφνικών κοινωνικών εντάσεων. Είναι αποτέλεσμα πολυετούς πολιτικής συνενοχής, ιδεολογικής χειραγώγησης, κρατικής και κοινωνικής αδιαφορίας. Ένα συστημικό (sic) φαινόμενο που αποκρυσταλλώθηκε μεθοδικά μέσα από ένα υποτιθέμενο “προοδευτικό πλαίσιο ελευθερίας”, το οποίο στην πράξη εξυπηρετεί μόνο την αυθαιρεσία και την ασυδοσία.

Η εικόνα δεν είναι ούτε καινούργια, ούτε μεμονωμένη: φοιτητές ξυλοκοπημένοι, καθηγητές εξευτελισμένοι, πρυτάνεις διαπομπευμένοι, αίθουσες κατεστραμμένες, βιβλία καμένα, πρόσωπα δημοσιοποιημένα σε αφίσες με την ένδειξη “ανεπιθύμητοι”. Κάποιοι τα αποκαλούν “παραφωνίες”. Άλλοι τα περιγράφουν με όρους “λαϊκής αντίδρασης”. Στην πραγματικότητα, είναι η επιβολή της σιωπής μέσω της βίας. Και όσοι δεν το βλέπουν, είναι επειδή τους βολεύει να κοιτούν αλλού.

Από τη δεκαετία του ’80 μέχρι σήμερα, η Αριστερά κατάφερε να χτίσει στα πανεπιστήμια έναν ηθικά προστατευμένο μικρόκοσμο, όπου η φασιστική βία εμφανίζεται ως πράξη δημοκρατικής εγρήγορσης. Επικαλείται το άσυλο, για να διασφαλίζει ότι καμία ιδεολογική αντίρρηση δεν θα μείνει ατιμώρητη. Οι τραμπουκισμοί εναντίον καθηγητών όπως ο Άγγελος Συρίγος, οι λεκτικές και τρομοκρατικές επιθέσεις σε πρυτάνεις, τα γιαούρτια, οι καταλήψεις γραφείων, οι απειλές κατά της ζωής, δεν είναι παρεκκλίσεις. Είναι μηχανισμός επιβολής. Όποιος διαφωνεί με την σταλινικού τύπου κομματική “επαγρύπνηση”, εξοστρακίζεται. Και η σιωπή των θεσμών είναι αυτή που τους επιτρέπει να επιστρέφουν κάθε φορά, πιο θρασείς.

Το φαινόμενο πλέον δεν περιορίζεται καν στον χώρο των ΑΕΙ. Μόλις μια μέρα πριν την επίθεση στη Νομική, τραμπούκοι της ΑΝΤΑΡΣΥΑ διέκοψαν βίαια εκδήλωση στον ΙΑΝΟ με θέμα την εργαλειοποίηση της τραγωδίας των Τεμπών. Οι ομιλητές στοχοποιήθηκαν μέρες πριν στα social media, και το κοινό αντιμετώπισε συνθήματα, προπηλακισμούς και απόπειρα διάλυσης της εκδήλωσης. Το επιχείρημα των δραστών; Ότι δεν είχαν δικαίωμα να μιλούν. Δηλαδή ό,τι ακριβώς εφαρμόζεται επί χρόνια στα πανεπιστήμια, εξάγεται πλέον ως πρακτική πολιτικού φιμώματος και σε δημόσιους χώρους πολιτισμού και έκφρασης άποψης. Χωρίς κουκούλα μεν, αλλά με την ίδια ρητορική, την ίδια ατιμωρησία δε!

Ακόμη χειρότερο είναι το γεγονός ότι όλοι γνωρίζουν ποιοι είναι. Οι δράστες δεν είναι απρόσωπες φιγούρες. Είναι φοιτητές, με ενεργή πολιτική δράση, μέλη φοιτητικών παρατάξεων ή αυτόνομων σχημάτων με πολιτική κάλυψη. Είναι παλιοί γνώριμοι των διοικήσεων, των συμφοιτητών, των καθηγητών και – κυρίως – της ίδιας της Αστυνομίας. Συχνά εμφανίζονται ως “γνωστοί-άγνωστοι”, λες και το κράτος δεν έχει αρχείο, δεν έχει παρακολουθήσει χρόνια τη δράση τους, δεν γνωρίζει ποιοι είναι αυτοί που μπαίνουν με κουκούλες σε εκδηλώσεις και ξυλοφορτώνουν φοιτητές με πυροσβεστήρες. Ξέρει. Απλώς δεν θέλει να αναλάβει το κόστος να τους σταματήσει.

Σαφέστατα, όλοι οι επιτιθέμενοι δεν είναι φοιτητές. Υπάρχουν και εξωπανεπιστημιακά στοιχεία: οργανωμένοι αναρχικοί, αντιεξουσιαστές, ομάδες που τροφοδοτούνται από στεγασμένες καταλήψεις και συμμετέχουν ενεργά στις επιθέσεις. Όμως ο πυρήνας, η “μήτρα” της οργάνωσης και της ανοχής, βρίσκεται εντός. Χωρίς την κάλυψη και τη διευκόλυνση από πρόσωπα που έχουν ενεργό φοιτητικό ρόλο, κανείς εξωτερικός δεν θα μπορούσε να ελέγχει πανεπιστημιακούς χώρους. Οι επιθέσεις δεν είναι αυθόρμητες· είναι προσχεδιασμένες, με πλήρη γνώση χώρου, χρόνου και στόχου. Και γι’ αυτό η συνενοχή δεν περιορίζεται στους δράστες – επεκτείνεται σε όλους όσοι τους συγκαλύπτουν ή σιωπούν.

Η Πολιτεία, από τη μεριά της, επέδειξε ένα μόνιμο μοντέλο ατολμίας. Από την κατάργηση του ασύλου στον τύπο αλλά όχι στην ουσία, μέχρι την ημιτελή προσπάθεια για πανεπιστημιακή αστυνόμευση που αχρηστεύτηκε από την ρητορική της ίδιας της κυβέρνησης, το κράτος λειτούργησε περισσότερο ως γραφειοκρατικός παρατηρητής παρά ως εγγυητής της έννομης τάξης. Κανείς δεν θέλησε να συγκρουστεί ουσιαστικά με το καθεστώς που επικρατεί. Οι πρυτανικές αρχές ανέχονται, οι κομματικοί μηχανισμοί προστατεύουν και όλοι μαζί συντηρούν έναν παραλογισμό που συνεχίζει να παριστάνει πως εκπροσωπεί την “δημοκρατική έκφραση”.

Η Ελλάδα είναι η μόνη ευρωπαϊκή χώρα όπου καθηγητές προπηλακίζονται συστηματικά από πολιτικά στρατευμένους φοιτητές, όπου εκδηλώσεις λογοκρίνονται με σωματική βία και όπου η εξουσία της βίαιης μειοψηφίας θεωρείται φυσικό φαινόμενο. Και όταν κάποιος τολμά να πει τα αυτονόητα, πως το πανεπιστήμιο έχει καταντήσει άντρο τραμπούκων, αντιμετωπίζεται ως “αντιδραστικός” ή “εχθρός της δημόσιας εκπαίδευσης”.

Το πανεπιστήμιο στην Ελλάδα δεν έχει απλώς προβλήματα. Έχει χάσει τον χαρακτήρα του. Δεν λειτουργεί πια ως πεδίο ανταλλαγής ιδεών, αλλά ως χώρος ιδεολογικής επιβολής. Όποιος μιλάει ελεύθερα, εφόσον δεν είναι αρεστός, κινδυνεύει! Όχι από τη διαφωνία, αλλά από τη γροθιά, το δρεπάνι και τον… πυροσβεστήρα. Κι αυτή η παρακμή δεν είναι ούτε τυχαία ούτε αναπόφευκτη. Είναι προϊόν πολιτικής επιλογής, κομματικής ανοχής και θεσμικής δειλίας.

Το πρόβλημα δεν περιορίζεται μόνο στις επιθέσεις. Βρίσκεται στο γεγονός ότι κανείς, κοινωνία και Πολιτεία δεν έκανε ό,τι έπρεπε για να τις αποτρέψει. Και αυτό δεν λέγεται ανικανότητα ή ανοχή. Λέγεται συνενοχή. Η οποία, με την σειρά της, είναι αδίκημα.

Δεν χρειάζεται να είναι κανείς κοινωνιολόγος ή ειδικός κατά της βίας για να καταλάβει ότι το πράγμα έχει φτάσει στο μη παρέκει. Είναι θέμα λογικής. Άραγε διακατέχει αυτούς που αποφασίζουν;

Πέτρος Λάζος
petros.lazos@capital.gr

πηγή: capital