Μάλιστα, όπως επισημαίνουν οι ειδήμονες, πρόκειται για την εποχή που «η πραγματικότητα ξεπερνά τη φαντασία». Στην Ελλάδα αυξάνονται συνεχώς οι φορείς της Aυτοδιοίκησης, οι οποίοι ενσωματώσουν την τεχνολογία και την Tεχνητή Νοημοσύνη (Τ.Ν.) ως εργαλεία, για να βελτιώσουν τις παρεχόμενες υπηρεσίες τους προς τους πολίτες.
Η αξιοποίηση της τεχνολογίας μπορεί να ξεκίνησε δειλά, ωστόσο σήμερα το τοπίο εξελίσσεται ραγδαία, με έναν αυξανόμενο αριθμό από τους ΟΤΑ να στρέφονται σε πιο προηγμένες λύσεις. Μάλιστα η πανδημία του COVID-19 λειτούργησε ως καταλύτης, επιταχύνοντας την ανάγκη για ψηφιακό μετασχηματισμό, καθώς η διά ζώσης εξυπηρέτηση περιορίστηκε σημαντικά. Πολλοί δήμοι και περιφέρειες αναγκάστηκαν να επενδύσουν σε υποδομές και εφαρμογές που επέτρεψαν την απομακρυσμένη εξυπηρέτηση και την επικοινωνία με τους πολίτες.
Ενας σημαντικός αριθμός δήμων έχει πλέον αναπτύξει ή βρίσκεται στη διαδικασία ανάπτυξης ολοκληρωμένων ηλεκτρονικών υπηρεσιών. Μέσω αυτών, οι πολίτες μπορούν να υποβάλουν αιτήματα, να εκδίδουν πιστοποιητικά, να πληρώνουν τέλη και φόρους, να ενημερώνονται για τις αποφάσεις του Δημοτικού Συμβουλίου και να επικοινωνούν με τις υπηρεσίες, αποφεύγοντας έτσι τις χρονοβόρες επισκέψεις στα δημοτικά κτίρια. Στην τρέχουσα περίοδο δεν είναι λίγοι εκείνοι που έχουν προχωρήσει και στην ανάπτυξη συστημάτων τηλεφωνικών κέντρων τα οποία λειτουργούν με Τεχνητή Νοημοσύνη και μπορούν εξυπηρετήσουν τους δημότες 24 ώρες το 24ωρο! Μάλιστα οι εταιρίες που αναπτύσσουν τέτοιες εφαρμογές έχουν εξελίξει σε τέτοιον βαθμό τα συστήματα και σε πολλές περιπτώσεις οι πολίτες δεν αντιλαμβάνονται καν ότι συνομιλούν με ΑΙ.
Τα αιτήματα και οι αναφορές καταγράφονται, πρωτοκολλώνται και «χρεώνονται» στους αρμόδιους υπαλλήλους για διευθέτηση. Οπως επισημαίνει στέλεχος εταιρίας στον «Ε.Τ.», «πολλά από τα προγράμματα που αναπτύσσονται προκύπτουν και μέσα από τις ανάγκες των δημάρχων και των περιφερειαρχών». Ως ενδεικτικό παράδειγμα μας αναφέρουν τα προβλήματα καθημερινότητας, σκουπίδια, πεζοδρόμια, κλάδεμα δέντρων, λακκούβες κ.ά. Σε αυτές τις περιπτώσεις η χρήση της Τ.Ν. είναι ιδιαίτερα σημαντική. Οχι μόνο ο πολίτης εξυπηρετείται χωρίς καθυστέρηση, αλλά λαμβάνει και ενημέρωση για την πορεία διευθέτησης της αναφοράς του. Από την άλλη πλευρά η διοίκηση παρακολουθεί με πραγματικούς δείκτες την αμεσότητα, αλλά και την αργοπορία των υπηρεσιών της. Το σύστημα χαρτογραφεί τα ζητήματα και «χτυπάει» κόκκινο όπου σημειώνονται σημαντικές καθυστερήσεις στη διευθέτηση του προβλήματος-αναφοράς.
Εν τω μεταξύ, η τεχνολογία συμβάλλει στην ενίσχυση της διαφάνειας. Πολλά δημοτικά συμβούλια μεταδίδουν πλέον ζωντανά τις συνεδριάσεις τους μέσω Διαδικτύου, ενώ οι αποφάσεις και τα πρακτικά αναρτώνται σε ειδικές πλατφόρμες. Αυτό επιτρέπει στους πολίτες να έχουν πλήρη πρόσβαση στη δημοτική δράση και να παρακολουθούν τη λήψη αποφάσεων, ενισχύοντας τη λογοδοσία και τη συμμετοχή.
Οι έξυπνες πόλεις
Η ενσωμάτωση της Τεχνητής Νοημοσύνης, αν και βρίσκεται ακόμα στα αρχικά της στάδια, έχει μια δυναμική προοπτική. Ορισμένοι δήμοι έχουν ήδη αρχίσει να πειραματίζονται με εφαρμογές Τ.Ν. Αρκετοί επιστήμονες υποστηρίζουν ότι «το μέλλον βρίσκεται ήδη εδώ, απλά είναι ανομοιόμορφα κατανεμημένο». Ενδεικτικό παράδειγμα η χρήση chatbots σε δημοτικές ιστοσελίδες. Αυτά τα συστήματα, βασισμένα σε επεξεργασία φυσικής γλώσσας (NLP), μπορούν να απαντούν άμεσα σε συχνές ερωτήσεις των πολιτών, να τους καθοδηγούν σε υπηρεσίες ή πληροφορίες και να διαχειρίζονται βασικά αιτήματα.
Η χρήση της Τ.Ν. στην καθημερινότητα της πόλης
Πέρα από την άμεση εξυπηρέτηση, η Τ.Ν. μπορεί να παίξει καθοριστικό ρόλο στη διαχείριση των αστικών υποδομών. Ηδη, σε πιλοτικό επίπεδο, εξετάζεται η χρήση αλγορίθμων Τ.Ν. για την ανάλυση δεδομένων από αισθητήρες σε δίκτυα ύδρευσης ή ηλεκτροφωτισμού, με σκοπό τον εντοπισμό προβλημάτων (π.χ. διαρροές, βλάβες) προτού αυτά κλιμακωθούν, συμβάλλοντας στην προληπτική συντήρηση και στην εξοικονόμηση πόρων. Παρομοίως, η ανάλυση δεδομένων από κάμερες σε σημεία αυξημένης κυκλοφορίας μπορεί να συμβάλει στη βελτιστοποίηση της ροής των οχημάτων και στην πρόβλεψη κυκλοφοριακής συμφόρησης.
Ενας άλλος τομέας όπου η Τ.Ν. μπορεί να προσφέρει σημαντικά είναι η διαχείριση απορριμμάτων. Μέσω της ανάλυσης δεδομένων από κάδους απορριμμάτων (π.χ. επίπεδο πληρότητας), αλγόριθμοι Τ.Ν. μπορούν να βελτιστοποιήσουν τις διαδρομές των απορριμματοφόρων, μειώνοντας το κόστος καυσίμων και τις εκπομπές ρύπων, ενώ παράλληλα διασφαλίζουν την έγκαιρη συλλογή.
