Παρασκευή 04.10.2024

Βήμα-βήμα στα ελληνοτουρκικά, σημειωτόν στο Κυπριακό

Σε αρκετά χαμηλούς τόνους και χωρίς κάποιες εκπλήξεις ή ρητορικές προκλήσεις από πλευράς Αγκυρας κύλησε και η έκτη συνάντηση (μέσα σε ένα χρόνο) του Ελληνα πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Τούρκο πρόεδρο Ερντογάν στη Νέα Υόρκη, στο περιθώριο των εργασιών της 79ης Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ.

Σημειώνεται ότι η σχετικά μικρής διάρκεια (χρονικά) συνάντηση έλαβε χώρα σχεδόν 40 ημέρες πριν από τις κρίσιμες προεδρικές εκλογές στις ΗΠΑ και ενώ συνεχίζονται με αμείωτη ένταση (και προς το χειρότερο) οι πόλεμοι στην Ουκρανία και στην πολύπαθη Μέση Ανατολή. 

Σε αυτή τη χρονική περίοδο η Αγκυρα είναι περισσότερο επικεντρωμένη στις δραματικές εξελίξεις στη Μέση Ανατολή υψώνοντας τα λάβαρα του μουσουλμανικού κόσμου, ιδιαίτερα για το παλαιστινιακό ζήτημα, με έμφαση τη Γάζα και λιγότερο με την περίπτωση των συγκρούσεων στον Λίβανο. Από το βήμα της Γ.Σ. του ΟΗΕ, ο Ερντογάν ύψωσε τη φωνή του για τα τραγικά γεγονότα στη Λωρίδα της Γάζας (κατά του Ισραήλ), ζητώντας επιτακτικά από τη διεθνή κοινότητα να ακολουθήσει το παράδειγμα της σύγκλισης των κρατών (πριν από μερικές δεκαετίες) για την αντιμετώπιση της χιτλερικής απειλής. Διαχρονικά επιδιώκει να συνασπίσει σε μεγάλο βαθμό γύρω από την Τουρκία τα ισλαμικά κράτη (σε όλες τις ηπείρους).

Δεν παρέλειψε να αναφερθεί στη χαοτική Λιβύη (στην οποία η Τουρκία έχει υπολογίσιμη διακλαδική στρατιωτική παρουσία στη δυτική περιφέρεια της Τριπολιτάνας), υποστηρίζοντας θέσεις περί επίλυσης των επιμέρους πολιτικών, γεωγραφικών, ανθρωπιστικών, ενεργειακών, τραπεζικών και άλλων ζητημάτων, δεδομένου ότι έχουν βελτιωθεί σημαντικά οι σχέσεις με την Αίγυπτο, ενώ υπάρχουν ανοικτά ορισμένα κανάλια επικοινωνίας με τον πολέμαρχο Χαφτάρ της ανατολικής Λιβύης. Συνεχίζεται από πλευράς Αγκυρας η δυναμική συνεργασία με κράτη της Αφρικής και του Καυκάσου, ειδικά με τη Σομαλία, για την οποία η Τουρκία επιδεικνύει ενεργειακό, ναυτικό, υγειονομικό ως και στρατιωτικό ενδιαφέρον.

Σχετικά με το Κυπριακό, για δεύτερη συνεχή χρονιά διατήρησε τη γνωστή, προκλητική και σκληροπυρηνική θέση περί ύπαρξης δυο κρατικών οντοτήτων στο νησί, απλά επαναλαμβάνοντας ότι οι διάφορες επαφές υπό τον γ.γ. του ΟΗΕ, που ίσχυαν μέχρι το 2017, δεν έχουν μέλλον και πρέπει να αναγνωριστεί το αποσχιστικό μόρφωμα, δηλαδή το ψευδοκράτος των παράνομα κατεχόμενων εδαφών (από τη διεθνή κοινότητα). Οι μέχρι τώρα προσπάθειες του Πορτογάλου γ.γ. Αντόνιο Γκουτέρες για μία συνάντηση του νόμιμου Προέδρου Νίκου Χριστοδουλίδη και του κατοχικού ηγέτη Ερσίν Τατάρ δεν έχουν επιτύχει (έστω οριακά) κάποια σύγκλιση. Τα μηνύματα γενικώς δεν έχουν μέχρι σήμερα αλλάξει και δεν φαίνεται κάποια αχτίδα οριακής αισιοδοξίας.

Η Κυπριακή Δημοκρατία επεκτείνει το φάσμα της φιλοδυτικής στάσης, μέσω της ενδυνάμωσης του στρατηγικού διαλόγου με τις ΗΠΑ (στα πρότυπα αντίστοιχων συνεργασιών των Αμερικανών με άλλες 34 χώρες από όλες τις ηπείρους), της προωθούμενης άρσης του άδικου εμπάργκο όπλων από τις ΗΠΑ, τη συνεργασία με την εθνοφυλακή της πολιτείας Νιου Τζέρσι και την υποστήριξη που δείχνει σε διάφορες πρωτοβουλίες για αποκλιμάκωση στη Μέση Ανατολή.

Ηρεμία στο Αιγαίο

Αναφορικά με την κατάσταση στο Αιγαίο δεν παρατηρηθήκαν κάποιες σημαντικές εξάρσεις, ενώ μέχρι την επόμενη σύγκληση του διμερούς Ανωτάτου Συμβουλίου στην Αγκυρα, τον Ιανουάριο του 2025, συζητούνται ορισμένα θέματα και πραγματοποιούνται επαφές ανάμεσα στις δύο πλευρές. Μέσα στο επόμενο τρίμηνο θα υπάρξει άλλος ένας γύρος για τα λεγόμενα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης (στρατιωτικά, εκπαιδευτικά, αμοιβαίες επισκέψεις ανώτατων αξιωματικών σε μείζονες στρατιωτικούς σχηματισμούς κ.ά.).

Πάντως αίσθηση έχει προκαλέσει και η φετινή μη συμμετοχή της Τουρκίας στη νατοϊκή αεροπορική άσκηση Ραμστάιν 2024 του αρχηγείου των νατοϊκών αεροπορικών δυνάμεων στην Ανδραβίδα, η οποία είναι πολυεθνική, διασυμμαχική και με ενεργό παρουσία πολλών αεροσκαφών και διαφόρων τύπων από τα κράτη-μέλη της Ατλαντικής Συμμαχίας. Για μία ακόμα φορά η Αγκυρα δεν ήθελε να καταθέσει σχέδια πτήσης.

Τέλος, ένα από τα πιο σημαντικά θέματα είναι αυτό της συνεργασίας των δύο κρατών για την αποτροπή της μαζικής παράνομης μετανάστευσης. Αν και εξακολουθούν να υπάρχουν καθημερινά τέτοια φαινόμενα, η κατάσταση είναι ελεγχόμενη και δεν παρατηρούνται ακραίες καταστάσεις. Με ενδιαφέρον αναμένεται το πώς θα κινηθούν τα πράγματα μέσα στο 2025 λαμβάνοντας υπόψη την εκρηκτική κατάσταση στη Μέση Ανατολή και την έντονα προβληματική στη Λιβύη. Ασφαλώς τα θέματα δεν έχουν επιλυθεί, αλλά προς το παρόν κινούμαστε σε σχετικά ήρεμα νερά.

πηγή ελεύθεροσ τύπος

ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ